Przewlekły mokry kaszel u dorosłych – kiedy powinniśmy się martwić?

Czym jest kaszel i jaką pełni funkcję?

Kaszel to odruchowy mechanizm obronny organizmu, który polega na gwałtownym wydychaniu powietrza przez drogi oddechowe. Jego główną funkcją jest usunięcie z płuc, oskrzeli i tchawicy ciał obcych, śluzu, a także drobnoustrojów, co przyczynia się do ochrony układu oddechowego. Kaszel może być także sygnałem, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego, co wymaga diagnostyki. [1]

Jakie wyróżnia się rodzaje kaszlu?

Kaszel można podzielić na kilka rodzajów w zależności od jego charakterystyki i czasu trwania: [1]

• kaszel ostry – trwa do trzech tygodni i często jest spowodowany infekcjami górnych dróg oddechowych, takimi jak przeziębienie czy grypa;

• kaszel przewlekły – trwa dłużej niż 8 tygodni i może być związany z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), czy refluks żołądkowo-przełykowy;

• kaszel suchy – nieprodukujący wydzieliny, zwykle wywołany podrażnieniem dróg oddechowych;

• kaszel mokry (produktywny) – towarzyszy mu wydzielina, a jego celem jest usunięcie śluzu z dróg oddechowych.

Czym charakteryzuje się przewlekły mokry kaszel u dorosłych?

Mokry kaszel przewlekły jest definiowany jako kaszel, który trwa dłużej niż 8 tygodni i towarzyszy mu wydzielina, zazwyczaj w postaci flegmy. Taki rodzaj kaszlu charakteryzuje się odczuwalnym dyskomfortem, a pacjenci często zgłaszają trudności w odkrztuszaniu.  [1]

Mokry przewlekły kaszel – przyczyny

Szacuje się, że 90-95% przypadków przewlekłego kaszlu wynika z chorób przewlekłych, takich jak zespół przewlekłego kaszlu związany z górnymi drogami oddechowymi (UACS – ang. Upper Airway Cough Syndrome). [2] Mokry kaszel przewlekły może być objawem również  przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), w której kaszel z wydzieliną staje się szczególnie nasilony rano. Inne potencjalne przyczyny to przewlekłe zapalenie oskrzeli, w którego przebiegu kaszel może być nawracający i związany z produkcją śluzu oraz infekcje płuc, np. zapalenie płuc. Zdarza się także, że przewlekły kaszel mokry jest objawem alergii i infekcji górnych dróg oddechowych, np. nieżytu nosa. [1]

Z racji różnorodnych etiologii mokrego kaszlu przewlekłego, ważne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki w celu określenia przyczyny i dostosowania leczenia. Właściwe podejście terapeutyczne może znacząco poprawić komfort życia i ograniczyć objawy.

Produktywny kaszel – leczenie

W leczeniu kaszlu produktywnego stosuje się różne grupy leków mukoaktywnych, które wpływają na właściwości wydzieliny w drogach oddechowych.

Leki wykrztuśne, takie jak sulfogwajakol czy gwajafenezyna, zwiększają efektywność kaszlu i ułatwiają usuwanie wydzieliny. Dzielą się na trzy kategorie: te działające odruchowo, bezpośrednio na gruczoły oskrzelowe oraz te zwiększające pH wydzieliny. Leki mukolityczne, takie jak N-acetylocysteina i erdosteina, zmniejszają lepkość śluzu i ułatwiają jego usuwanie. Leki mukokinetyczne, takie jak ambroksol i β2-mimetyki, poprawiają transport śluzowo-rzęskowy. Ambroksol, zawarty m.in. w preparacie Deflegmin Effect Long, stymuluje wydzielanie surfaktantu. Zmniejsza lepkość wydzieliny i wykazuje właściwości przeciwzapalne. [1]

Czy przewlekły kaszel mokry jest powodem do niepokoju?

Mokry kaszel przewlekły, czyli kaszel z wydzieliną, może być symptomem wielu różnych schorzeń. Niezależnie od tego, czy towarzyszy mu lekki dyskomfort, czy też nasilające się objawy, istotne jest, aby nie bagatelizować tego problemu. Może on być objawem poważnych schorzeń, takich jak rak płuc, zatorowość płucna czy zwłóknienie płuc. [2] Niestety, kaszel często jest lekceważony i uważany za niegroźny objaw. To błąd, ponieważ brak odpowiedniej diagnozy może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?

Zastanawiasz się, kiedy zgłosić się do lekarza? W każdym przypadku warto skonsultować się ze specjalistą – niezależnie od czasu trwania kaszlu i wyglądu plwociny. Pamiętaj, że lekarz jest Twoim sprzymierzeńcem i zawsze, gdy odczuwasz niepokój lub dyskomfort, warto się do niego wybrać. Nie zwlekaj natomiast w przypadku kaszlu przewlekłego (trwającego dłużej, niż 8 tygodni), któremu towarzyszą  objawy, takie jak ból w klatce piersiowej, duszność, gorączka, krwioplucie czy utrata masy ciała. Te symptomy mogą sygnalizować poważniejsze schorzenia, które powinny być przedmiotem pilnej analizy medycznej. [1]

Artykuł na zlecenie marki Deflegmin

Źródła

[1] Krenke R. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej: https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2020/09/Postepowanie-w-kaszlu-u-osob-doroslych-%E2%80%93-rekomendacje-dla-lekarzy-rodzinnych-2018.pdf 

[2] Lucyna Mastalerz, Iwona Duraj, Kiedy kaszel jest objawem choroby?, Medycyna Praktyczna, 2012: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/wywiady/70472,kiedy-kaszel-jest-objawem-choroby [Dostęp online: 04.11.2024]